Folkhälsomyndigheten Din psykiska hälsa

Maam mijjen psykiske healsoem baajnehte?

Mijjen psykiske healsoem baajnehte destie mejnie mijjieh gïehtelibie, guktie jielebe jïh mejnie mijjieh meatan, jïh dïhte jorkese abpe jieleden. Mah maehtieh psykiske healsoem baajnehtidh daamtaj juakasuvvieh vaarjelimmiefaktovride jïh vaahrafaktoridie. Muvhth aath mah psykiske healsoem baajnehtieh maehtieh jarkelidh, mearan jeatjah aath leah geervebe mejnie akt gïetedidh.

Mijjen psykiske healsoem baajnehte jïjnjh ovmessie faktorijstie. Jïjnje dehtie maam darjoejibie, guktie veasobe jïh mah dååjrehtibie. Maahta faktorh årrodh dovne seabradahken daltesisnie, mijjen lïhkemes byjresisnie jïh individuelle faktorisnie. Mijjen psykiske healsoe aaj jorkese abpe jieleden mietie. Doh ellen jeanatjommesh psykiske dåeriesmoerh dååjrieh jieleden ovmessie boelhkine. Dah dåeriesmoerh maehtieh dovne åenehks jïh guhkies årrodh jïh joekehts leah man itjmie. Muvhtene daarpesjibie viehkiem guktie buerebe sjædta.

Muvhth aath mah psykiske healsoem baajnehtieh leah geervebe jorkesidh, goh fysiske jallh biologeles faktorh jallh mijjen byjjenimmie, mearan muvhth aath leah aelhkebe jïjtje baajnehtidh, goh jieledevuekie jïh jielemevaanh.

Mijjieh gaskem jeatjah baajnehtamme sjïdtebe;

  • biologije faktovrijste goh aerpie, aaltere jïh tjoele
  • jieledevuekie jïh sïejhme healsoetsiehkie
  • mentaale faktorijstie goh neuropsykiatrijen funksjovneheaptoeh, persovnelesvoete, kognitijve maahtoe jïh guktie mijjieh psykiske raessiem vuastalibie
  • sosijaale faktorijstie goh byjjenimmietsiehkie, ektiedimmieh, njoelkedassh, kultuvre, årromesijjie, ekonomeles tsiehkieh, barkoe jïh ööhpehtimmie.

Vaarjelimmie- jïh vaahrafaktorh

Dah faktorh mah psykiske healsoem baajnehtieh, daamtaj vaarjelimmiefaktovrh jïh vaahrafaktorh gohtjesuvvieh.

Vuesiehtimmien gaavhtan hijven jïjtjedomtesem jallh hijven voelpem utnedh, hijven barkoebyjresem jallh aktem astoedarjomem utnedh maam raaktan lyjhkoe. Buerie beapmoeh byöpmedidh, jaabnan saavredh jïh nuekies åeredh aaj vihkeles.

Vaahrafaktorh leah vaarjelimmiefaktovri kontraste. Maahta aaj jis fuelhkesne byjjene gusnie dåeriesmoerh geeruvevoetine jallh jïjnjh ovvaantoeh, ekonomeles tsagkesh jallh gosse damth ih dåhkesjh. Daate maahta nåake årrodh healsose. Dïhte mij lea hijven lea dah vaarjelimmieaamhtesh maehtieh effektem vaeniedidh dejstie vaahrafaktorijstie, dov vuastalimmiem lissiehtidh psykiske vaejvide jïh darjodh guktie datne buerebelaakan maahtah jieleden haestemh dåastodh.

 

Uppdaterat: 2025-03-13