So afektalin pe amaro psikicko sastjimo?

Amaro psikicko sastjimo afektalij pe anda maj bute faktoren. Pa kodo si but ke so ame keras, sar ame trajinas taj pa sos žas perdal. Šaj si vi faktori taj vi societosko nivovo, kruja ame taj individulna faktori. Amaro psikicko sastjimo vi parudjol tela o trajo. E maj but žene perdal žan phare psikicka problemi tela e diferentna trajoski vrama. I problema šaj avel vi skurtones taj vi lungones taj vi diferentno phares. Unjivar trubuj ame žutori te hatjaras ame maj feder.

Unji bajura so afektalij o psikicko sastjimo si maj phares te paruven, sar fizicka vadj bioligicka faktori vadj amare opre barimasko situaciovo, mig avera bajura si maj letko te afektalin korkori, sar e trajosko stilo taj e trajoske sokaša.

Ame afektalinas anda kadala:

• biologicka faktori sar so ašol pala dej/dad, berš taj genusi
• trajosko sokaša taj sar generalno sastjimasko situaciovo
• psikicka faktori sar neuro psikicka funktionelna doša, personaliteto, kognitivno žanimo taj zorako zurarimo (motståndskraft) po psikicko afekto.
• socialno faktori sar e opre barimo sas, relaciovura, normi, kultura, kherengo situaciovo, ekonomicka sar sas, butji taj avri sitjimo.

Sama linimaske – taj rizikoske faktori

Kodala faktori so kerel afekto po psikicko sastjimo phenen kodalenge butivar
sama linimaske faktori taj rizikoske faktori

Sama linimaske faktori šaj si eksempel te si jekh lašo korkorikano hatjarimo vadj jekh paše amal, jekh lašo butjako than vadj jekh hobiva so čačes kamel o manuš. Te xan sastes, te mižan soro vrama taj te avel dosta sojimo iš si importanto.

Rizikoske faktori si opozito e sama linimaske faktoronge. Rizikoske faktori šaj si o opre barimo ande jekh familja so si drogosko/alkoholosko problemasa vadj si len but konfliktura, ekonomicko pharimo vadj te hatjarel pe ke tu či pasolis khote ande. Kado šaj avel negativno po sastjimo. Kodo so si mišto ke e sama linimaske fakturi šaj keren maj cera efektura pe e rizikoske faktori, te bararen tjiro zorako zurarimo (motståndskraft) pe o psikicko na lašo sastjimo taj kerel ke maj feder biris te nakhes e trajoske avri khardimata (utmaninigar).